Δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα και ο νέος νόμος για προληπτικές εργασίες σε ακάλυπτους χώρους.

" Τι σημαίνει για όσους έχουν στην κατοχή τους γη και τι μπορούμε όλοι να κάνουμε "

Τίτλοι περιεχομένου

Όταν η Φύση καίγεται
Τι προκαλεί πυρκαγιά;
Τι λέει ο νόμος?
Διαδικασία
Μέτρα για την πρόληψη των πυρκαγιών
Μια τεράστια διαφορά
Σύνδεσμοι ιστοτόπων

Όταν η Φύση καίγεται

Κάθε καλοκαίρι, η ίδια αγωνία: η θερμοκρασία ανεβαίνει, η γη στεγνώνει, ο κίνδυνος φωτιάς καραδοκεί. Ζούμε σε μια χώρα ευλογημένη με φυσική ομορφιά, αλλά και ευάλωτη – ειδικά τους θερινούς μήνες. Οι πυρκαγιές δεν είναι πια μια πιθανότητα, αλλά μια επαναλαμβανόμενη απειλή.

Κι όμως, μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά. Όχι με υπερβολές ή πανικό, αλλά με μικρές, υπεύθυνες πράξεις που έχουν σημασία. Όλοι μας.

ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΜΙΑ ΠΥΡΚΑΓΙΑ?

Το καλοκαίρι του 2021 ήταν από τα πιο καταστροφικά των τελευταίων δεκαετιών στην Ελλάδα, με 1.301.239 στρέμματα να καίγονται σε 8.728 πυρκαγιές, κυρίως σε Εύβοια, Αττική, Ηλεία, Μάνη και Ρόδο. Η μεγαλύτερη φωτιά σημειώθηκε στην Εύβοια με 511.854 στρέμματα, ενώ η περίοδος χαρακτηρίστηκε από ακραίο καύσωνα με ρεκόρ θερμοκρασιών και πολυήμερη διάρκεια (188 ώρες). Οι κύριες αιτίες περιλάμβαναν ανθρώπινη αμέλεια, αγροτικές εργασίες, υποδομές (όπως οι γραμμές ρεύματος), αλλά και τη συσσώρευση βιομάζας λόγω εγκατάλειψης της υπαίθρου και έλλειψης καθαρισμού δασών. Το φαινόμενο ενισχύθηκε από υψηλές θερμοκρασίες, χαμηλή υγρασία και ισχυρούς ανέμους.
Το 2023, στη Ρόδο, Η μεγάλη πυρκαγιά στη Ρόδο τον Ιούλιο του 2023 αποτέλεσε μία από τις πιο εκτεταμένες της χρονιάς, καίγοντας συνολικά 102.270 στρέμματα, εκ των οποίων περίπου 15.950 στρέμματα ανήκουν σε περιοχές προστατευόμενες (Natura και καταφύγια άγριας ζωής). Μέσα σε δύο ημέρες (21–23 Ιουλίου), η φωτιά σχεδόν διπλασίασε την καμένη έκταση, πλήττοντας σοβαρά το φυσικό περιβάλλον, τις υποδομές και απειλώντας οικισμούς. Τα πύρινα μέτωπα ήταν ανεξέλεγκτα, με την τύχη πολλών δασών να παραμένει αβέβαιη. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί και η περιοχή των Λαέρμων, βασικός βιότοπος του ελαφιού της Ρόδου (Dama dama), που αποτελεί φυσικό σύμβολο του νησιού.
Το 2023, στη Δαδιά Η πυρκαγιά του Αυγούστου 2023 στο δάσος της Δαδιάς στον Έβρο αποτέλεσε τη μεγαλύτερη καταγεγραμμένη στην Ευρώπη, καταστρέφοντας περίπου 942.500 στρέμματα, εκ των οποίων το 58% αφορούσε το Εθνικό Πάρκο Δαδιάς . Η καταστροφή επηρέασε σοβαρά τη μοναδική αποικία μαυρόγυπα στα Βαλκάνια και προκάλεσε σημαντικές απώλειες στην πανίδα, με 189 νεκρά ζώα, κυρίως χελώνες και ζαρκάδια . Παρά τις προσπάθειες αναγέννησης, η πλήρης αποκατάσταση του οικοσυστήματος αναμένεται να διαρκέσει δεκαετίες, ενώ η ανάγκη για ενίσχυση της πρόληψης και της διαχείρισης των δασών καθίσταται επιτακτική. 2024 Πάρνηθα,
Στις 29 Ιουνίου 2024, ξέσπασε πυρκαγιά στην περιοχή Κατσιμίδι της Πάρνηθας, κατακαίγοντας δασική έκταση και προκαλώντας συναγερμό στις αρχές. Οι ισχυροί άνεμοι, με ριπές που ξεπερνούσαν τα 100 χλμ/ώρα, δυσχέραναν τις προσπάθειες κατάσβεσης. Στο σημείο επιχειρούσαν 106 πυροσβέστες με 35 οχήματα και 4 ομάδες πεζοπόρων, ενώ από αέρος συνδράμουν 8 αεροσκάφη και 4 ελικόπτερα. Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες ανέφεραν έκρηξη σε στύλο ηλεκτροδότησης, κάτι που η εταιρεία ηλεκτρισμού αρνήθηκε. Οι αρχές εξέδωσαν προειδοποιητικό μήνυμα μέσω του 112 στους κατοίκους της περιοχής και επέβαλαν κυκλοφοριακές ρυθμίσεις για λόγους ασφάλειας.
Αυτά τα γεγονότα δεν είναι απλώς ειδήσεις. Είναι υπενθυμίσεις ότι είμαστε όλοι μας συνδεόμαστε με το περιβάλλον και η προστασία του δεν είναι δουλειά άλλου αλλά δική μας.

Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί λόγοι για τους οποίους ξεσπούν δασικές πυρκαγιές. Είναι σαφές ότι οι περισσότερες προκαλούνται κυρίως απο ανθρώπινο λάθος.

35% των πυρκαγιών οφείλεται σε αμέλεια (κακός υπολογισμός στις καύσεις για καθαρισμούς, βραχυκυκλώματα γραμμών μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος, ανεξέλεγκτοι χώροι καύσης απορριμμάτων, παραλείψεις η λάθη εκδρομέων κλπ). Πολλές πυργκαγιές ξεκινούν την άνοιξη ή πριν το καλοκαίρι, όταν για παράδειγμα
20% οφείλεται σε κακόβουλες ενέργειες
45% που καταγράφεται σε άγνωστα αιτία κατανέμεται αναλόγως ανάμεσα στην αμέλεια και την πρόθεση.
Εμπρησμοί από κερδοσκόπους ή οργανωμένες ομάδες που βάζουν φωτιές σε περιοχές που είναι ή θα μπορούσαν να γίνουν οικοδομήσιμές. Άλλοι άνθρωποι μπορεί να έχουν παθολογική τάση να προκαλούν πυργκαγιές σκόπιμα.
Πεταμένα τσιγάρα

Πηγή: Ποσοστά Πυρκαγιάς %

ΤΙ ΛΕΕΙ Ο ΝΟΜΟΣ

Η σχετική νομοθεσία εκδόθηκε στις 24 Απριλίου 2024 με Πυροσβεστική Διάταξη 20/2024
ΦΕΚ 2695/Β/09.05.2024 και το πρωτότυπο έγγραφο μπορεί να βρεθεί εδώ: ΦΕΚ 2695/Β/09.05.2024 ΦΕΚ 2695/Β/09.05.2024.

Υποχρεώσεις Ιδιοκτητών και Χρηστών Ακινήτων Πεδίο εφαρμογής:
Η διάταξη αφορά ιδιοκτήτες, νομείς, επικαρπωτές, μισθωτές ή υπομισθωτές οικοπέδων και ακάλυπτων χώρων που βρίσκονται:

Εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων,
Εντός ορίων οικισμών χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο,
Σε εκτάσεις εντός ακτίνας 100 μέτρων από τα όρια των ανωτέρω περιοχών,
Σε εκτός σχεδίου γήπεδα με κτίσμα, για εκτάσεις που δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας.
Υποχρεώσεις:
Καθαρισμός των ανωτέρω χώρων από την 1η έως την 30ή Απριλίου κάθε έτους,
Συντήρηση των χώρων καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου (1η Μαΐου έως 31 Οκτωβρίου),
Υποβολή υπεύθυνης δήλωσης καθαρισμού έως τις 30 Απριλίου στο Εθνικό Μητρώο Τήρησης Μέτρων Προληπτικής Πυροπροστασίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.

Εξαιρέσεις:
Διαμορφωμένοι και συντηρημένοι κήποι ή φυτευμένες επιφάνειες ακάλυπτων χώρων κτιρίων, πολυκατοικιών κ.λπ.

Απαιτούμενες Εργασίες Καθαρισμού:

Υλοτομία και απομάκρυνση ξερών και σπασμένων δέντρων και κλαδιών
Απομάκρυνση καύσιμης φυτικής ύλης από την επιφάνεια του εδάφους (π.χ. φυλλόστρωμα, ξερά χόρτα, κατακείμενα ξερά κλαδιά),
Αποκλάδωση της βάσης της κόμης των δέντρων και αύξηση του ύψους έναρξής της από την επιφάνεια του εδάφους, ανάλογα με την ηλικία και το είδος του δέντρου,
Αραίωση της θαμνώδους βλάστησης ως προς την κάλυψη του εδάφους,
Απομάκρυνση εγκαταλελειμμένων καυστών, αναφλέξιμων, εκρήξιμων ή εύφλεκτων υλικών, αντικειμένων και απορριμμάτων,
Ασφαλής συλλογή και μεταφορά όλων των υπολειμμάτων καθαρισμού.

Κυρώσεις για Μη Συμμόρφωση:

Πρόστιμο 1.000 ευρώ για μη υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης καθαρισμού,
Ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο ετών και χρηματική ποινή 180 έως 360 ημερήσιες μονάδες για υποβολή ψευδούς δήλωσης,
Σε περίπτωση μη καθαρισμού, οι δήμοι προβαίνουν αυτεπάγγελτα στον καθαρισμό, με το σχετικό κόστος να καταλογίζεται στους ιδιοκτήτες, καθώς και πρόστιμο 0,50 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, με ελάχιστο ποσό τα 200 ευρώ

Αρμοδιότητες Δήμων και Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Δήμοι:

Ενημέρωση των υπόχρεων
Διενέργεια τακτικών ή εκτάκτων ελέγχων.
Διενέργεια καθαρισμού του οικοπέδου
Διενέργεια αυτοψίας.
Επείγων αυτεπάγγελτος καθαρισμός

Πυροσβεστικές Υπηρεσίες:

Ενημέρωση του οικείου Δήμου με κάθε πρόσφορο μέσο.
Διενέργεια αυτοψίας κατόπιν αίτησης του οικείου δήμου.
Βεβαίωση σε επείγουσες περιπτώσεις άμεσου και ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς.

Διαδικασία και Εκτέλεση – Η προθεσμία εκκαθάρισης του οικοπέδου παρατείνεται έως τις 15 Ιουνίου.

Σύμφωνα με νέα απόφαση του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας (ΦΕΚ Β’ 2015/25.04.2025), η προθεσμία για την εκκαθάριση ιδιωτικών οικοπέδων και ανοιχτών χώρων από ιδιοκτήτες, ενοικιαστές και χρήστες γης παρατείνεται έως τις 15 Ιουνίου. Αυτό το μέτρο εντάσσεται στη στρατηγική εθνικής πρόληψης δασικών πυρκαγιών, απαιτώντας την απομάκρυνση ξερής βλάστησης, χόρτων και εύφλεκτων υλικών.

Οι δηλώσεις εκκαθαρισμένων εκτάσεων πρέπει να υποβάλλονται μέσω της επίσημης πλατφόρμας akatartista.apps.gov.grή μέσω της ιστοσελίδας του Υπουργείου στη διεύθυνση civilprotection.gov.gr.

Τα ανοιξιάτικα αγριολούλουδα, που φέτος έχουν ανθίσει εντυπωσιακά, αναμένεται να ολοκληρώσουν τον φυσικό τους κύκλο ζωής έως τα μέσα Ιουνίου, καθιστώντας την εκκαθάριση τόσο έγκαιρη όσο και απαραίτητη.

Οι ιδιοκτήτες ακινήτων μπορούν απλά να εισάγουν τις συντεταγμένες της ιδιοκτησίας τους, όπως αναφέρονται στο τοπογραφικό τους σχέδιο, χωρίς να απαιτούνται συνημμένα αρχεία.

Οι ιδιοκτήτες ακινήτων μπορούν απλώς να εισάγουν τις συντεταγμένες του ακινήτου τους, όπως αναφέρεται στο Τοπογραφικό τους : «Θα χρειαστεί να συμπληρώσετε»

τους προσωπικούς σας κωδικούς πρόσβασης στο Taxisnet
τον Εθνικό Κωδικό Κτηματολογίου (ΚΑΕΚ) του οικοπέδου ή τις συντεταγμένες του οικοπέδου εάν το τελευταίο βρίσκεται σε περιοχή όπου το Κτηματολόγιο δεν λειτουργεί (δηλαδή, η καταχώριση περιγράφεται ως υπό ανάπτυξη ή υπό μεταφόρτωση)».

Αυτή η παράταση έχει απόλυτη λογική, καθώς είναι εντελώς παράλογο να ξεκινήσει το κούρεμα των αγριολούλουδων την άνοιξη, σε λιβάδια και κήπους.

Ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι οι κύριοι μήνες άνθισης των αγριολούλουδων. Αυτά αποτελούν σημαντική πηγή τροφής για πεταλούδες, μέλισσες και άλλα ωφέλιμα έντομα.

Επιπλέον, αυτά τα φυτά πρέπει να ολοκληρώσουν τον σύντομο κύκλο ζωής τους για να αναπαραχθούν. Αυτό σημαίνει ότι αυτά τα αγριολούλουδα (πολλά από τα οποία λανθασμένα θεωρούνται ζιζάνια) πρέπει επίσης να έχουν την ευκαιρία να σχηματίσουν σπόρους μετά την άνθισή τους. Επομένως, το κούρεμα πρέπει να γίνεται μόνο όταν έχουν εντελώς ξεραθεί και έχουν σποριάσει.

Η πρόωρη κοπή φρέσκων πράσινων λιβαδιών, ελαιώνων και κήπων μπορεί να οδηγήσει σε σταδιακή μείωση της παρουσίας αγριολούλουδων, ορχιδεών και άλλων προστατευόμενων ειδών, επηρεάζοντας αρνητικά τη βιοποικιλότητα στο άμεσο μέλλον.

Επιπλέον, η μείωση της παρουσίας αγριολούλουδων και άλλων φυσικών πηγών τροφής θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στον πληθυσμό των μελισσών, πεταλούδων και άλλων ωφέλιμων εντόμων, διαταράσσοντας την ισορροπία του οικοσυστήματος.

" Δεν επιδιώκουμε να επιβαρύνουμε περαιτέρω ένα ήδη ευάλωτο περιβάλλον, αλλά οφείλουμε να εφαρμόσουμε μια στρατηγική προσέγγιση, βασισμένη στη λογική και την αποτελεσματικότητα, για την πρόληψη των πυρκαγιών "

“Δεν χρειάζεται να είμαστε πυροσβέστες ή εθελοντές πρώτης γραμμής για να βοηθήσουμε. Αρκεί να φροντίζουμε τον μικρό χώρο που μας αναλογεί. Ένας καθαρός και φροντισμένος κήπος, μια αυλή χωρίς ξερά χόρτα, μια τακτική φροντίδα του εξωτερικού μας χώρου, συμβάλλουν ουσιαστικά στον περιορισμό του κινδύνου”.

ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΓΑΓΙΩΝ:

Να παρακολουθείτε τον καιρό, ακόμα και τον χειμώνα ή την άνοιξη. Αν δεν έχει βρέξει για καιρό και προβλέπονται νοτιάδες (ειδικά ζεστοί, ξηροί άνεμοι), μην καίτε οργανικά απόβλητα, ακόμα κι αν η μέρα φαίνεται άπνοια.

Απομακρύνετε ξηρά και εύφλεκτα υλικά από τον χώρο σας,
Κλαδέψτε τα φυτά τακτικά για να αποτρέψετε τη συσσώρευση υπερβολικής βιομάζας,
Χρησιμοποιήστε φυτά ανθεκτικά στη φωτιά και αποφύγετε υλικά υψηλού κινδύνου στον σχεδιασμό του κήπου,
Διατηρήστε τα συστήματα άρδευσης ώστε να εξασφαλίζεται η υγρασία και η ισορροπία του εδάφους.
Μείνετε ενημερωμένοι και συνεργαστείτε με τους γείτονές σας, η πρόληψη είναι πιο αποτελεσματική όταν γίνεται κοινή χρήση.

Τέλος, θα ήταν επιθυμητό (αν όχι απαραίτητο) το κράτος να αναλάβει δράση:

Οι πυλώνες και τα καλώδια ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να είναι κατασκευασμένα ώστε να αντέχουν ισχυρούς ανέμους, ενώ τα καλώδια δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή μεταξύ τους κατά τη διάρκεια καταιγίδων,
Η απομάκρυνση των ξερών ζιζανίων είναι απαραίτητη, ιδιαίτερα κάτω από τις γραμμές ηλεκτρικού ρεύματος.
Επένδυση σε υποδομές: κατασκευή μονάδων κομποστοποίησης για οργανωμένη διάθεση βιομάζας,
Αυστηρές ποινές και δίωξη των δραστών εμπρησμού.
Απαγόρευση μετατροπής καμένων εκτάσεων σε οικοδομήσιμες ζώνες,
Εκπαίδευση του πληθυσμού σχετικά με τους κινδύνους και τα σωστά μέτρα πρόληψης,
Είναι ζωτικής σημασίας να εκπονηθούν σχέδια διαχείρισης του τοπίου σε επίπεδο δήμων και περιφερειών, με τη συνεργασία διαφόρων ειδικών (δασολόγων, περιβαλλοντικών σχεδιαστών και έμπειρων πυροσβεστών).

Μικρά βήματα με μεγάλη βαρύτητα.

Τα μονοκαλλιεργημένα δάση (ειδικά τα πευκοδάση) πρέπει να αντικαθίστανται από μικτά δάση. Οι αντιπυρικές ζώνες, οι διαδρομές πρόσβασης, οι δεξαμενές νερού κ.λπ., πρέπει να περιλαμβάνονται σε αυτά τα σχέδια.

Η Φύση Μας Χρειάζεται – και Εμείς Χρειαζόμαστε τη Φύση.

Στην CHLOROPLASTES – Gardens & Nursery, γνωρίζουμε καλά πως ένας όμορφος κήπος δεν είναι μόνο αισθητική υπόθεση. Είναι ένας χώρος ζωής. Ένας χώρος ευθύνης.
It is a place of life. A place of responsibility.

Αν μπορούμε να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να φροντίσουν σωστά το πράσινο γύρω τους, τότε συμβάλλουμε κι εμείς, με τον δικό μας τρόπο, στην απομάκρυνση του κινδύνου.

Χωρίς υπερβολές. Χωρίς φόβο. Με αγάπη για το περιβάλλον και σεβασμό για το κοινό καλό

Αυτό το καλοκαίρι, ας σταθούμε δίπλα στην φύση. Επειδή χωρίς αυτήν δεν υπάρχει τίποτα πλέον για να φροντίσουμε.

CHLOROPLASTES – Garden & Nursery
Φροντίζουμε για το περιβάλλον
Φροντίζουμε για την ζωή

Πήγες: